Gelişmiş toplumların hastalığı; alerji

Günümüzde toplumda alerji oranı %20 olup sıklık gittikçe artmaktadır. İlkel toplumlarda alerji hiç görülmezken gelişmiş toplumlarda sıklık artmaktadır. Toplumların gelişmesine paralel iyileştirilmiş çevre koşulları, daha küçük aile yapıları, modern mimari tasarımları alerjik hastalıkların artmasında etken olmuştur. Binlerce alerjen madde tanımlanmasına karşın en sık alerjenler; polenler, hayvan tüyleri, ev tozu, küf mantarları ve gıdalardır.

Alerjik rinit, en sık görülen alerjik hastalıklardan olup yıl boyu süren nezle veya mevsimsel saman nezlesi şeklinde kendini gösterebilir. Kalıtsal faktörler alerjide önemlidir. Anne babadan biri alerjik olduğunda çocuğun alerjik olma olasılığı %30; anne babanın her ikisinin de alerjik olduğu durumlarda çocuğun alerjik olma olasılığı %50’dir. Alerji, herhangi bir yaşta başlayabilmesine rağmen daha çok genç yaşlarda olur. Çocukluk yaşlarında daha sık görülür. Özellikle çocuklarda alerjik rinit, %30 oranında astım ile birlikte görülebilir.

Hapşırma, burun tıkanıklığı, sulu ve bolca burun akıntısı, burunda ve damakta kaşıntı, ağız açık soluma, diş gelişiminde bozulma, göz altlarında koyu çizgiler, duymada azalma, gözlerde kızarma gibi bir çok belirtilerle kendini gösterir.

Alerjik rinit; kronik burun tıkanıklıklarına yol açarak sıklıkla uyku bozuklukları, koku almada bozukluk, sinüzit, burun polipleri, diş gelişiminde ve damak yapısında bozulma, astım atakları ve orta kulak problemlerine sebep olabilir. Özellikle çocuğun tam gelişme döneminde alerji ve buna bağlı komplikasyonlar mutlaka fark edilmeli ve tedavisi yapılmalıdır.

Günümüzde alerji tanısı; hastanın şikayetleri dinlenerek, deri testleri ve Ig E ölçümü ile çoğu zaman kolayca konulur. Tanı konulduktan sonra tedavide en iyi yöntem alerjenden korunmadır. Ev tozlarına karşı alınabilecek önlemler, duvardan duvara halı varsa kaldırma, kuş tüyü ya da yün yastık ve yatak yerine sentetik olanları tercih etme, yatak takımlarını her hafta 60 derecede yıkama, çocukların tüylü oyuncaklarını kaldırma gibi birçok önlemler alınabilir. Polen mevsiminde rüzgarlı havalarda dışarı çıkmama, maske kullanma, açık hava aktivitelerinden sonra duş alma ve kıyafetleri değiştirme, evde ve arabada hava temizleyici filtreler kullanma, evde hayvan varsa uzaklaştırma, mantarlar için rutubetli ortamları kaldırma gibi daha birçok önlem sayılabilir.

Alerjik rinitte tüm bu korunmalara rağmen birçok durumda tedavi gerekebilir. Özellikle oluşmuş komplikasyonlar mutlaka medikal veya cerrahi yöntemlerle tedavi edilmelidir.